Właściwości i znaczenie ograniczników przepięć

Ograniczniki przepięć, nazywane kiedyś także odgromnikami, to urządzenia chroniące instalację elektryczną i urządzenia elektryczne przed przejściowymi przepięciami. Przepięcia w instalacjach elektrycznych mogą występować m.in. na skutek wyładowań atmosferycznych bądź przepięć łączeniowych z sieci rozdzielczych. Dlatego też zgodnie z obowiązującą normą należy instalować ograniczniki przepięć. Dowiedz się, jakie mają właściwości oraz znaczenie.

Właściwości ograniczników przepięć – czym się charakteryzują?

Niezależnie od rodzaju ogranicznika przepięć (inaczej również SPD z ang. surge protection device) każdy z nich w swojej budowie ma elektrody w kształcie cylindra, które chronią urządzenia w trakcie powstałych prądów udarowych. Ograniczniki najczęściej zbudowane są z trzech elektrod. Jeśli napięcie na ograniczniku będzie za wysokie, pierwsza z elektrod wymusza przeskok iskry, która później tworzy zwarcie, czyli łuk elektryczny między elektrodami głównymi. Tym sposobem przez ogranicznik przepięć przepływa nie tylko prąd piorunowy, ale również prąd zwarciowy, który najczęściej w tym urządzeniu zostaje przerwany. Według obowiązującej normy PN-EN 61643-11, która obejmuje niskonapięciowe urządzenia do ograniczania przepięć wyróżnia się ich trzy typy:

• ograniczniki przepięć ucinające napięcie (iskierniki o niskich napięciowych poziomach zadziałania),
• ograniczniki przepięć ograniczające napięcie (warystory),
• ograniczniki przepięć typu kombinowanego ucinające i ograniczające napięcie.

Jakie wyróżniamy rodzaje ograniczników przepięć

Wśród ograniczników przepięć można wyróżnić ich kilka rodzajów. Ograniczniki typu 1 (kiedyś określane jako ograniczniki klasy B) np. ze sklepu Elektryczny.pl chronią instalację oraz odbiorniki przed bezpośrednim uderzeniem pioruna w linię zasilającą lub instalację odgromową. Najczęściej montuje się go na początku instalacji zasilanej z sieci napowietrznej lub linii kablowej. To właśnie dzięki nim można skutecznie uziemić prąd piorunowy. Innym rodzaje ograniczników są te typu 1+2, kiedyś określane jako B+C. Te z kolei chronią przed uderzeniem pioruna w obiekty sąsiadujące z linią napowietrzną bądź bezpośrednio w linię nn oraz przepięciami łączeniowymi. Najczęściej instalowane są przed licznikiem w domkach jednorodzinnych bądź jako rozwiązanie dla przemysłu. Kolejnym rodzajem ograniczników przepięć są te typu 2 (dawniej nazywany klasy C), które chronią instalacje i urządzenia w trakcie pośrednich procesów łączeniowych w sieci (przepięcia komutacyjne) oraz uderzeń pioruna. Dotyczy to załączania urządzeń takich jak spawarki, silniki itp. Ostatnim rodzajem ograniczników jest typ 3, dawniej nazywany klasy D instalowane głównie w celu ochrony czułych i kosztownych odbiorników.