Który system rynnowy jest najlepszy?

Po co ta rura? Takie pytanie często pada z ust laika na widok rynny. A przecież właściwie dobrany system rynnowy zbiera z naszego dachu i całkowicie odprowadza poza jego obręb wodę opadową. Ma to niemałe konsekwencje dla trwałości oraz estetycznego wyglądu dachu naszego domu. Przez wzgląd na to i inne zadania musimy dokładnie przemyśleć, uwzględniając wymiary i kąt nachylenia dachu oraz sferę opadową, w której stoi budynek, jaki system rynnowy powinniśmy zamontować, z czego powinien być on wykonany i jaki przekrój powinna mieć rynna. Nie znasz się na tym? Poniższe informacje ci pomogą!

Budowa systemu rynnowego

Najczęściej spotykany na naszych dachach system rynnowy nie jest zbyt skomplikowany. Jego podstawę, jak na to wskazuje sama nazwa, stanowi rynna. Jest ona biegnącą wokół brzegów dachu rurą o okrągłym przekroju, służącą do zbierania wody opadowej. Nachylona powinna być delikatnie w stronę narożników naszego domu, dzięki czemu płynąca nią woda nie wyleje się poza jej krawędzie. Prócz rynny na podstawowy system odprowadzający wodę z dachu składają się:

• zaślepka (denko rynnowe)
• kolanko (złączka do rur spustowych) umożliwiająca połączenie rury spustowej i sztucera o odmiennych średnicach, zmianę kierunku rur spustowych oraz włączenie do nich dodatkowego wyposażenia
• rury spustowe, które są pionowymi odcinkami o przekroju zamkniętym, zbierającymi płynącą rynnami wodę i sprowadzającymi ją poza budynek
• sztucera stanowiącego część rynny z otworem pozwalających na umocowanie w niej rury spustowej
• hak rynnowy (rynajza) i rura-haka mocujących rury spustowe i rynnę do dachów i ścian
• złączki rynien dostępne w trzech rodzajach: zwykłej, uszczelkowej i korekcyjnej
• wylewka będąca zakończeniem rury spustowej. Znajduje się ona nad glebą albo włączona jest do kanalizacji

Opisany tu system odwadniający dach jest prosty. Pamiętajmy jednak, że im mocniej skomplikowany dach pokrywa nasz dom, tym bardziej system ten się komplikuje - więcej rynien, rur spustowych i ich łączeń będziemy potrzebowali. Niezależnie od ich ilości, elementy systemu rynnowego muszą być szczelne i właściwie dopasowane do siebie. Tylko to zapewni nam prawidłowe odprowadzanie z dachu naszego domu całej wody deszczowej. Uważajmy również, aby wszystkie części odwadniające nasz dach wyprodukowane były przez jednego wytwórcę, gdyż to będzie gwarancją ich idealnego spasowania i dobrego współdziałania.  Wylewka będąca zakończeniem rury spustowej. Znajduje się ona nad glebą albo włączona jest do kanalizacji.

Zadania systemu rynnowego

Odpowiednie odprowadzenie wody z dachu naszego domu jest niezwykle istotne. System rynnowy pełni bowiem wiele ważnych zadań. Po pierwsze, dobrany właściwie do powierzchni dachowej, zapewni całkowity odpływ wody z dachu, co zapobiegnie wylewaniu się jej poza rynnę podczas ulewnych deszczów czy topnienia lodu oraz śniegu. Zebrana z całego dachu woda opadowa za pośrednictwem rynien i rur spustowych sprawnie trafi do kanalizacji deszczowej lub do gruntu.

Prawidłowo pracujący system rynnowy zabezpiecza nasz dom przed uszkodzeniem – chroni przed zniszczeniem elewacji, przesądza o trwałości fundamentów i ścian podziemnych. Odpowiednie odprowadzenie wody opadowej z dachu sprawia, że będzie on bezpieczny i trwały.

System odprowadzania wody z dachu może również pełnić zadania ozdobne. Przez to, że jest on widoczną dla ludzi częścią domu, dobrany dobrze kształt i gabaryty elementów systemu rynnowego będą podkreślały styl architektoniczny naszego domu i staną się upiększającym detalem.

System rynnowy może również być powodem zaoszczędzenia przez nas „kilku groszy”. Jeżeli w rurę spustową zamontujemy zbieracz deszczówki, otrzymamy wodę do podlewania naszego ogródka. To rozwiązanie pozwoli na zaoszczędzenie wody kranowej, co jest nie tylko ekonomiczne, ale i ekologiczne.

Tworzywo

Niebagatelną rolę w naszej decyzji o  użyciu konkretnego systemu rynnowego powinno mieć tworzywo, z jakiego wykonane zostały jego rynny i rury spustowe. Na polskim rynku dostępne są zarówno te zrobione z metali i ich stopów (np. z aluminium, miedzi, stopu tytanu z cynkiem), jak i z tworzyw sztucznych (PVC – U). Jakie rynny użyć w naszym domu? Decyzję uzależnijmy nie tylko od ceny, ale też od trwałości, a głównie od wytrzymałości na uszkodzenia mechaniczne, warunki atmosferyczne, korozję i na odbarwianie poszczególnych materiałów tworzących najpopularniejsze z nich.

Rynny aluminiowe – ich ściany są cienkie i gładkie, dzięki czemu same się oczyszczają. Mimo swojej lekkości wytrzymują nawet wiatr huraganowy. Nie odkształcają się pod wpływem słońca ani zmiennych temperatur. Samoczynnie okrywają się też warstwą chroniącą je przed korozją, jednak, tak, jak rury miedziane nie mogą być łączone z innymi metalami ani z betonem. W tym ostatnim przypadku dojść może do korozji kontaktowej.

Rynny miedziane – należą do najtrwalszych (do 300 lat) rynien dostępnych na polskim rynku. Wysoką cenę wynagrodzi nam to, że nie straszna im zmienna temperatura, promieniowanie ultrafioletowe czy korozja, przed której postępem chroni rurę tworząca się warstwa patyny. Uważać należy jedynie, aby rynien miedzianych nie łączyć z elementami aluminiowymi czy stalowymi, gdyż grozi to wystąpieniem korozji kontaktowej.

Rynny PVC – ich zabezpieczenia sprawiają, iż są wytrzymałe na wahania temperatur oraz promieniowanie ultrafioletowe, a także na korozję atmosferyczną, kontaktową i wewnętrzną. Są tanie, ale z niższą ceną wiążę się ich mała trwałość (30-50 lat) i rozszerzalność materiału pod wpływem temperatur, a w związku z tym odkształcenia rynny.

Rynny tytanowo–cynkowe – są to cienkościenne, trwałe rynny (do 120 lat) swoimi właściwościami podobne do rur miedzianych. Od tych poprzednich, dzięki dodatkowi tytanu, są odporniejsze na korozję. Warto wiedzieć, że naturalna ochrona przed korozją – patyna – powstaje już w pierwszego roku od zamontowania rynny.  są podobne do rur miedzianych. Niestety, pomimo ich zalet, niewielu fachowców wykonuje tego typu rury, co sprawia, że są trudniej dostępne i mniej popularne niż pozostałe.

Jak widzimy, poszczególne tworzywa różnią się nieco od siebie skutecznością, trwałością oraz sposobem eksploatacji. Wybierając rynnę, pamiętajmy o wybraniu odpowiedniej do naszych warunków wytrzymałości tworzywa, z którego ją wykonano. Uważajmy! Podczas ulewnych deszczów deszczówka musi być sprawnie odbierana przez rynnę i nie może się przelać przez jej krawędzie, zaś osuwający się z dachu śnieg nie może uszkodzić od razu poszczególnych elementów systemu rynnowego.

Przy wyborze materiału systemu rynnowego sprawdźmy także, jak się montuje wykonane z niego rury – łatwo czy trudno. Prosty sposób montażu zminimalizuje bowiem możliwość popełnienia błędów, które podczas eksploatacji stanowić mogą wiele problemów.  Przykładowo, zamontowanie rynien z PCV jest dużo prostsze niż montaż rur metalowych, wymagających lutowania. Osoby chcące same przymocować do własnego dachu rynny, powinny wziąć to pod uwagę.

Kształt rynny

Nie tylko materiał, z którego wykonana jest rynna wpływa na zakup danego systemu rynnowego, ale także jej przekrój. Od niego bowiem zależy przepustowość rynny, a co za tym idzie sprawność i szybkość odprowadzania wody z naszego dachu. Wybierając system rynnowy, spotkamy rynny:

Półokrągłe – są one najpopularniejsze spośród rynien, gdyż nadają się do każdego rodzaju dachu. Spotkać można je aż w czterech rozmiarach (średnica 10, 15, 18 i 20 cm). Ich plusem jest duża odporność na obciążenia mechaniczne – nie zniszczy ich nawet marznąca woda, która stając się lodem, zwiększa swoją objętość.

Prostokątne, trapezowe lub w kształcie gzymsu – spotyka się ich dwa rozmiary (średnica 10 lub 15 cm.). Mocuje się je na hakach wewnętrznych, które są niezauważalne z dołu. Przez to, że są niskie, poleca się je na dachy o małej powierzchni. Spośród trzech rodzajów rynien są najrzadziej montowane w systemach odwadniających.

Półeliptyczne – przeznaczone są do dachów średnich oraz dużych, gdyż pomimo swoich niewielkich rozmiarów zapewniają dużą przepustowość.

Mając duży wybór, pamiętajmy, aby wybrać kształt rynny zalecany do powierzchni naszego dachu. Przy wielkim dachu, nie decydujmy się na rynny trapezowe, które nie poradzą sobie właściwie z odprowadzaniem dużej ilości wody. Aby mieć pewność, że wybrany przez nas system odprowadzania wody nadaje się do użytku przy dachu o danej powierzchni, skorzystajmy wiedzy profesjonalistów (pracowników produkcji, montażu albo sprzedawców rynien). Zapamiętajmy! Dobrze dobrany przekrój rynny zdecyduje nie tylko o efektywności i wydajności całego systemu odwadniania czy łatwości usuwania gromadzących się w nim zanieczyszczeń, ale także wpłynie w dużej mierze na estetykę i wygląd naszego dachu.

Autor: Anna Jaroszewicz