Zasady badania przemieszczeń i odkształceń obiektów budowlanych

Przemieszczenia i odkształcenia to problemy, które dotyczą niemal każdego budynku. Bardzo powszechne pękanie tynków jest tylko jednym z objawów zmian, które dotykają szczególnie budynki nowo powstałe lub znajdujące się w pierwszym okresie używalności. Wielu inwestorów decyduje się na monitorowanie struktury swych budynków – ma to na celu nie tylko zwiększenie ich bezpieczeństwa poprzez wczesne wykrywanie poważnych zmian, ale również badanie skuteczności przyjętych na etapie projektowania i realizacji rozwiązań.

Przemieszczenie a odkształcenie

Przemieszczenia oraz odkształcenia to dwa rodzaje zmian, na które narażone są budynki. Pierwsze z nich oznacza zmianę położenia danego obiektu bez zmiany jego wymiarów ani kształtu, przemieszczeniami nazywamy obroty oraz przesunięcia. Drugi termin oznacza z kolei zmianę wymiarów lub kształtu obiektu bez jego przemieszczenia – odkształceniami nazywamy wyboczenia, ugięcia, skręcenia oraz zmianę skali budynku.

Dodatkowo przemieszczenia możemy podzielić na bezwzględne, czyli takie, w których dane punkty kontrolne przemieszczają się w układzie odniesienia, który spełnia kryteria stałości (takim układem odniesienia są okoliczne obiekty); oraz względne, czyli takie, w których punkty kontrolne przemieszczają się względem siebie – układem odniesienia jest sam budynek. Do pomiaru przemieszczeń bezwzględnych wykorzystywane są instrumenty geodezyjne, z kolei do pomiarów względnych urządzenia takie jak tensometry, szczelinomierze, dylatometry, pionowniki, wahadła i inne.

Rodzaje pomiarów – pierwotny i kontrolny

Uzyskanie danych o pionowości, prostoliniowości oraz ewentualnych, postępujących odchyleniach wymaga przeprowadzenia pomiarów kontrolnych. Żeby jednak możliwe były zbadanie zachodzących zmian, musi zostać przeprowadzony również pomiar pierwotny, który posłuży za wzór do następujących po nim pomiarów. Zazwyczaj jako wzorzec wykorzystuje się model budynku opisany w dokumentacji projektowej – w innych przypadkach pomiary pierwotne wykorzystuje się przed oddaniem obiektu do użytku. Pomiary kontrolne mogą mieć charakter jednokrotny lub okresowy.

Firma Geoplan jest autorem nowoczesnego, zautomatyzowanego i stałego systemu kontroli integralności obiektów budowlanych. Opracowana przy udziale Uniwersystetu Warmińsko-Mazurskiego metoda oparta jest o sprzęt i oprogramowanie marek Trimble, SISGEO, Campbell Scientyfic i MOXA.