Podział funkcji na budowie

Budowa domu to złożone przedsięwzięcie, dlatego ważne jest, aby podzielić zakres obowiązków i odpowiedzialność za poszczególne jej aspekty pomiędzy różnych kompetentnych w danym zakresie ludzi. W ten sposób każdy będzie odpowiadał za stricte własny obszar działalności i łatwiej będzie opanować to wszystko, co istotne. Obowiązki poszczególnych uczestników procesu budowlanego określa Prawo budowlane.

Inwestor

Jednym z najistotniejszych uczestników procesu budowlanego okazuje się być z pewnością inwestor, gdyż od niego rozpoczyna się cały proces budowlany. Inicjuje go, finansuje oraz załatwia potrzebne zezwolenia, a gdy po 21 dniach od ukończenia budowy nie będzie sprzeciwu ze strony organu nadzorującego, może zacząć użytkowanie obiektu. Poza tym od niego zależy też dobór uczestników procesu budowlanego i odpowiedniej ekipy budowlanej. Natomiast do inwestora należy zorganizowanie rozpoczęcia budowy, co znaczy, że powinien on zapewnić opracowanie projektu budowlanego oraz wykonie i obiór robót budowlanych, umożliwić objęcie przez kierownika budowy nadzoru nad budową i opracowanie przez niego planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia. Inwestor może ustanowić inspektora nadzoru inwestorskiego na budowie czy zobowiązać projektanta do nadzoru autorskiego, jeśli organ nadzoru budowlanego w przypadku wysokiego skomplikowania przebiegu robót nie wyznaczy mu takiego obowiązku odgórnie. Musi on też powiadomić te organy o zmianach personalnych w zakresie poszczególnych stanowisk na budowie. Inwestor także jest zobowiązany, aby zawiadomić właściwe organy i projektanta o przewidywanym terminie rozpoczęcia robót budowlanych (min. 7 dni przed podjęciem robót) oraz podobnie o terminie ich zakończenia, a także powinien naprawić szkody na sąsiednich nieruchomościach, powstałe w wyniku działań na budowie, za którą odpowiada.

Kierownik budowy

Z kolei na budowie najważniejszym uczestnikiem procesu budowlanego jest kierownik budowy. Można go zmienić pod warunkiem powiadomienia o tym starosty. Wymaga się od niego sporego doświadczenia i odpowiednich uprawnień. Reprezentuje on dla odmiany stanowisko wykonawcy. Przede wszystkim ma prawo do występowania o zmiany w rozwiązaniach projektowych, oczywiście jeśli są one uzasadnione (np. zwiększenie bezpieczeństwa robót czy ich usprawnienie) oraz do ustosunkowania się w dzienniku budowy do zaleceń w nim zawartych.

Od kierownika wymaga się, aby zabezpieczył teren budowy oraz umieścił na nim tablicę informacyjną. Głównie powinien zajmować się prowadzeniem dziennika budowy i stosować się do znajdujących się w nim zaleceń. Jego funkcja sprowadza się przede wszystkim do koordynowania poszczególnych etapów budowy, stąd wynikają jego podstawowe obowiązki, jak:

1. Protokolarne przejęcie od inwestora i odpowiednie zabezpieczenie terenu budowy wraz ze znajdującymi się na nim obiektami budowlanymi, urządzeniami technicznymi i stałymi punktami osnowy geodezyjnej oraz podlegającymi ochronie elementami środowiska przyrodniczego i kulturowego

2. Prowadzenie dokumentacji budowy

3. Zapewnienie geodezyjnego wytyczenia obiektu oraz zorganizowanie i kierowanie budową obiektu budowlanego w sposób zgodny z projektem i pozwoleniem na budowę, przepisami i obowiązującymi Polskimi Normami oraz przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy:

• koordynowanie realizacji zadań zapobiegających zagrożeniom bezpieczeństwa i ochrony zdrowia
• koordynowanie działań zapewniających przestrzeganie podczas wykonywania robót budowlanych zasad bezpieczeństwa i ochrony zdrowia
• wprowadzanie niezbędnych zmian w informacji oraz w planie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, wynikających z postępu wykonywanych robót budowlanych
• podejmowanie niezbędnych działań uniemożliwiających wstęp na budowę osobom nieupoważnionym

4. Wstrzymanie robót budowlanych w przypadku stwierdzenia możliwości powstania zagrożenia oraz bezzwłoczne zawiadomienie o tym właściwego organu

5. Zawiadomienie inwestora o wpisie do dziennika budowy dotyczącym wstrzymania robót budowlanych z powodu wykonywania ich niezgodnie z projektem

6. Realizacja zaleceń wpisanych do dziennika budowy

7. Zgłaszanie inwestorowi do sprawdzenia lub odbioru wykonanych robót ulegających zakryciu bądź zanikających oraz zapewnienie dokonania wymaganych przepisami lub ustalonych w umowie prób i sprawdzeń instalacji, urządzeń technicznych i przewodów kominowych przed zgłoszeniem obiektu budowlanego do odbioru

8. Przygotowanie dokumentacji powykonawczej obiektu budowlanego

9. Zgłoszenie obiektu budowlanego do odbioru odpowiednim wpisem do dziennika budowy oraz uczestniczenie w czynnościach odbioru i zapewnienie usunięcia stwierdzonych wad, a także przekazanie inwestorowi odpowiedniego oświadczenia

Inspektor

Jeśli inwestor jest osobą mało doświadczoną lub posiadającą niewiele czasu, potrzebuje wtedy koniecznie osoby, która by go reprezentowała na budowie. Taką jednostką jest właśnie inspektor. Będzie on odpowiedzialny za nadzór inwestorski na budowie, co znaczy, że będzie pilnował, czy prace są wykonywane właściwie. W razie nieprawidłowości może wydać polecenie kierownikowi budowy, aby je natychmiast zniwelować lub dokonać poprawek.

Obowiązki, które są związane z pełnioną przez inspektora nadzoru inwestorskiego funkcją jako uczestnika procesu budowlanego, przedstawiają się następująco:

1. Reprezentowanie inwestora na budowie przez sprawowanie kontroli nad zgodnością realizacji projektu z pozwoleniem na budowę, przepisami i obowiązującymi Polskimi Normami oraz zasadami wiedzy technicznej

2. Sprawdzanie jakości wykonywanych robót, wbudowanych wyrobów budowlanych, a w szczególności zapobieganie zastosowaniu wyrobów wadliwych i nie dopuszczonych do obrotu i stosowania w budownictwie

3. Sprawdzanie i odbiór robót budowlanych ulegających zakryciu, uczestniczenie w próbach i odbiorach technicznych instalacji, urządzeń technicznych i przewodów kominowych oraz przygotowanie i udział w czynnościach odbioru gotowych obiektów budowlanych i przekazywanie ich do użytkowania;

4. Potwierdzanie faktycznie wykonanych robót oraz usunięcia wad, a także, na żądanie inwestora, kontrolowanie rozliczeń budowy

Projektant

Ważną funkcję pełni również kolejny uczestnik procesu budowlanego - projektant. To właśnie dzięki jego opracowaniu projektu budowlanego, który stanowi bazę rozpoczęcia robót budowlanych, możliwa jest w ogóle budowa domu. Projektant jest zarazem też osobą mającą prawo wstępu na teren budowy i posiadającą moc wstrzymania budowy budynku na wypadek wystąpienia jakichś niezgodnych z projektem działań lub ewentualnych zagrożeń.

1. Podstawowe obowiązki projektanta prezentują się następująco:

• opracowanie projektu budowlanego w sposób zgodny z ustaleniami określonymi w decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, w decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia;
• zapewnienie, w razie potrzeby, udziału w opracowaniu projektu osób posiadających uprawnienia budowlane do projektowania w odpowiedniej specjalności oraz wzajemne skoordynowanie techniczne wykonanych przez te osoby opracowań projektowych, zapewniające uwzględnienie zawartych w przepisach zasad bezpieczeństwa i ochrony zdrowia w procesie budowy, z uwzględnieniem specyfiki projektowanego obiektu budowlanego
• sporządzenie informacji dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony zdrowia ze względu na specyfikę projektowanego obiektu budowlanego, uwzględnianej w planie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia

2. Uzyskanie wymaganych opinii, uzgodnień i sprawdzeń rozwiązań projektowych w zakresie wynikającym z przepisów

3. Wyjaśnianie wątpliwości dotyczących projektu i zawartych w nim rozwiązań, sporządzanie lub uzgadnianie indywidualnej dokumentacji technicznej

4. Sprawowanie nadzoru autorskiego na żądanie inwestora lub właściwego organu w zakresie:

• stwierdzania w toku wykonywania robót budowlanych zgodności realizacji z projektem
• uzgadniania możliwości wprowadzenia rozwiązań zamiennych w stosunku do przewidzianych w projekcie, zgłoszonych przez kierownika budowy lub inspektora nadzoru inwestorskiego

5. Zapewnienie sprawdzenia projektu architektoniczno-budowlanego pod względem zgodności z przepisami, w tym techniczno-budowlanymi, przez osobę posiadającą uprawnienia budowlane do projektowania bez ograniczeń w odpowiedniej specjalności lub rzeczoznawcę budowlanego

6. Dołączenie oświadczenia o sporządzeniu projektu budowlanego, zgodnie z obowiązującymi przepisami oraz zasadami wiedzy technicznej

Wykonawcy

Prawo budowlane wymienia wśród uczestników procesu budowlanego także wykonawców. Są nimi firmy budowlane bądź fachowcy indywidualni, którzy mają wykonać właściwie oraz na czas zlecone im prace budowlane.

Zatem jeśli każdy z uczestników procesu budowlanego wypełni sumiennie swoje obowiązki, z pewnością budowa domu będzie przebiegała sprawnie i w sposób prawidłowy, a też nie dojdzie do nieporozumień, jeśli każdy będzie pilnował przepisów własnej roli.