Jakie są przyczyny i objawy ADHD u dzieci?

Problemy natury psychiatrycznej u dzieci występują częściej niż mogłoby się to wydawać. Przykładem takiego zaburzenia, które spotykane jest stosunkowo często, jest ADHD. Postęp medycyny oraz innowacyjne formy terapii sprawiają, że wiemy o tej chorobie coraz więcej i coraz lepiej potrafimy sobie z nią radzić. Mimo to ADHD wciąż pozostaje poważnym problemem. Co warto wiedzieć na ten temat?

ADHD – czym jest i skąd się bierze?

Wokół ADHD narosło wiele mitów związanych z jego genezą, którą upatruje się m. in. w błędach wychowawczych, złej diecie, czy nawet szczepieniach. Jak się jednak okazuje, podłoże zespołu nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi – bo to właśnie oznacza skrót ADHD – jest zupełnie inne. Badania nad przyczynami tego typu zaburzeń wciąż trwają. Obecnie uważa się, iż za powstanie tego zespołu odpowiada wiele czynników, spośród których istotne znaczenie mają uwarunkowania genetyczne oraz zaburzenia związane z neuroprzekaźnikami, głównie dopaminą. Za czynniki sprzyjające pojawieniu się symptomów ADHD i nasilające je uznaje się wpływ środowiska, np. zaniedbanie i przemoc w rodzinie, a także złe nawyki kobiet w ciąży, takie jak stosowanie używek, w tym alkoholu i papierosów czy nieprawidłową dietę zawierającą np. metale ciężkie. Ponadto podłożem zaburzeń hiperkinetycznych mogą być również urazy okołoporodowe i urazy głowy czy niedotlenienie przy porodzie.

Jak rozpoznać ADHD u dziecka?

Symptomy ADHD koncentrują się wokół trzech podstawowych aspektów – deficytów uwagi związanych z trudnościami w koncentracji i zapamiętywaniu, impulsywności i porywczości oraz nadruchliwości. Objawy te nastręczają trudności w diagnozowaniu zespołu ADHD. Warto jednak zwrócić szczególną uwagę, jeśli dziecko od dłuższego czasu przejawia symptomy, takie jak:

• Deficyty uwagi – trudności w koncentracji, słuchaniu, planowaniu i nauce, uczucie ciągłego znudzenia, łatwe rozpraszanie uwagi, problemy z zapamiętywaniem, gubienie i nieumyślne psucie rzeczy, zapominanie, szybkie zniechęcanie się i nie kończenie działań, potykanie się i wpadanie na przedmioty.
• Impulsywność – łatwe wpadanie w złość, problemy z zachowaniem powagi, wtrącanie się do rozmów, nieprzewidywalność działania, żądanie pochwał, niecierpliwość, brak zdolności przewidywania zagrożeń i podejmowanie ryzykownych zachowań, gadatliwość, dokuczanie i psocenie się.
• Nadruchliwość – bieganie częściej niż chodzenie, wiercenie się, nieumiejętność pozostania w miejscu, kłopoty z zasypianiem, uleganie urazom.

Oprócz tego dziecko z ADHD może nie lubić zmian i mieć problemy z przestrzeganiem zasad. Inne objawy to nadwrażliwość na dźwięki, koszmary senne, a nawet agresja. Szczególnie alarmujące jest, jeśli powyższe objawy nasilają się i utrudniają funkcjonowanie dziecka zarówno w domu, jak i w przedszkolu czy w szkole. W takiej sytuacji dobrym rozwiązaniem będzie konsultacja z psychiatrą, a także poradnią psychologiczno-pedagogiczną, jak np. Poradnia Rodzinna Carpe Diem w Szczecinie. Jak najszybsze wdrożenie działań terapeutycznych ma bowiem kluczowe znaczenie dla dalszych rokowań, a trzeba tu mieć na uwadze, że dzieci z ADHD, którym nie udzielono odpowiedniej pomocy, mogą mieć poważne trudności również w dorosłym życiu.